İran Dışişleri Bakanlığı, İran ile Suudi Arabistan arasındaki diplomatik ilişkilerin yeniden tesis edilmesine yönelik anlaşma kapsamında, Tahran’ın Suudi Arabistan’daki büyükelçiliğinin tekrar açılmasıyla ilgili İran’dan bir teknik heyetin dün Suudi Arabistan’a ulaştığını bildirdi.

Çin’in arabuluculuğunda, diplomatik ilişkileri yeniden tesis etmeye yönelik gerçekleştirilen anlaşmanın ardından iki ülke dışişleri bakanları bu ay Pekin’de bir araya gelmişti. Bu, iki ülkenin üst düzey diplomatik yetkilileri arasında yedi yılı aşkın süredir gerçekleşen ilk resmi görüşme olmuştu. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani dün yaptığı açıklamada, İran ile Suudi Arabistan arasındaki resmi ilişkilerin, siyasi ve konsolosluk temsilciliklerinin faaliyetlerinin yeniden başlatılmasına yönelik anlaşmanın uygulanması doğrultusunda yeni bir adım atılarak, İranlı teknik heyetin öğleden sonra Riyad’a ulaştığını bildirdi. Kenani, İran heyetinin iki çalışma grubuna ayrılarak Riyad ve Cidde’de büyükelçilik, başkonsolosluk ve İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) nezdindeki daimi temsilciliğin yeniden faaliyete başlaması için gerekli çalışmaları yapacaklarını kaydetti.

Reuters Haber Ajansı, Riyad’daki İran Büyükelçiliği yerleşkesinin kapılarının açıldığını ve heyetin binayı teftiş etmeye başladığını bildirdi. Kapıda beyaz bir minibüs görüldü ve diplomatik temsilciliğin kapıları, İran Dışişleri Bakanlığı’nın teknik bir heyetin Krallığa ulaştığını açıklamasından saatler sonra açıldı.

Bir Suudi yetkilinin Fransız Haber Ajansı’na (AFP) verdiği demece göre bu, İran Hac ve Ziyaret Kurumu yetkililerinin Aralık 2019’da Krallığa yaptığı ziyaretten bu yana İranlı yetkililerin Suudi Arabistan’a yaptığı ilk resmi ziyaret sayılıyor. Büyükelçilik, Suudi Arabistan’ın Tahran Büyükelçiliği’ne ve Meşhed Konsolosluğu’na düzenlenen saldırıların ardından 2016 yılında İran ile ilişkilerini kesmesinden beri kapalı duruyordu.

İran ve Suudi Arabistan dışişleri bakanlarının geçtiğimiz perşembe günü Pekin’de görüşmesinin ardından Suudi Arabistan’dan bir heyet, Krallığın Tahran ve Meşhed’deki temsilciliklerinin yeniden açılmasına yönelik mekanizmaları müzakere etmek üzere cumartesi günü Tahran’a benzer bir ziyaret gerçekleştirmişti.

Kenani, Suudi teknik ekibinin bugün ülkenin kuzeydoğusundaki Meşhed şehrinde bulunan Suudi konsolosluk merkezine gideceğini bildirdi. Büyükelçiliklerin açılmasıyla ilgili olarak Kenani “Hac mevsiminden önce diplomatik temsilcilikleri yeniden açıp faaliyete geçirmeye çalışacağız” dedi.

İran Dışişleri Bakanlığı Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) İşleri Dairesi Başkanı Ali Rıza İnayeti, devlete bağlı İranlı Öğrenciler Haber Ajansı’na (ISNA) verdiği röportajda İran’ın hac sezonu öncesinde büyükelçiliğini yeniden açmaya çalıştığını söyledi. İran’ın Suudi Arabistan büyükelçiliği görevini üstlenmeye aday olan İnayeti, “İki büyükelçiliğin açılması, iki ülkenin planlarını nasıl hazırladığına ve düzenlemelerin ne kadar hızlı hayata geçirileceğine bağlı olacak” dedi.

İran İslam Cumhuriyeti Haber Ajansı’nda (IRNA), yer alan isimsiz bir analizde, “İran heyetinin gündeminde hava taşımacılığı anlaşması ve iki ülke arasındaki uçuşların yeniden başlaması yer alıyor” ifadeleri kullanıldı. IRNA, Tahran ve Riyad’ın ‘aralarındaki tarihi ilişkileri güçlendirme yolunda’ ‘ciddi ve eşsiz bir şekilde’ adımlarını hızlandırdığına işaret etti. İki ülkenin ‘Ortadoğu’nun sıkıntılarını çözmek için iş birliğini desteklemek amacıyla bir diplomatik heyet trafiği oluşturduğunu’ vurguladı.

IRNA, bu hızlanmanın kaynağını ‘bir yandan bölgede ve dünyada yaşanan gerçekliğe, diğer yandan da iki ülke yetkililerinin iç siyasetleri açısından uzun vadeli hedeflerine’ dayandırdı. IRNA, “Suudi Arabistan ve İran, Batı Asya ve Ortadoğu bölgesinde önemli ve etkili ülkelerdir. Aralarındaki sıcak ve sakin ilişkiler, bölgedeki istikrarın en önemli faktörlerinden biridir” ifadelerini kullanarak ‘Yedi yıldır iki ülke ilişkilerine zarar veren yolun sona erdirilmesinin, Tahran ve Riyad’ın ilişkileri düzeltme ve hızlandırma kararlılığının en önemli nedenlerinden biri olduğunu’ kaydetti.

Kenani, iki gün önce düzenlediği bir basın toplantısında “İran ile Suudi Arabistan arasında imzalanan son anlaşmanın, barış ve istikrarın tesisi için ilişkilerin geliştirilmesine ve iki ülke ve bölge arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesine olumlu yansıyacağı aşikâr” değerlendirmesinde bulunmuştu.